3D Design
Tầm quan trọng của bộ nguồn máy tính
Tầm quan trọng của bộ nguồn máy tính với thiết bị của bạn
Nguồn máy tính viết tắt là PSU tên đầy đủ là Power Supply Unit, là bộ phận cực kỳ quan trọng giúp cung cấp năng lượng cho toàn bộ các chi tiết phần cứng hoạt động ổn định. Bộ nguồn quyết định đến cả tuổi thọ của một chiếc máy tính. Nếu nguồn có vấn đề bạn sẽ gặp phải những rắc rối lớn như: Máy thường xuyên tắt đột ngột, tự khởi động lại, các bộ phận nhanh hỏng…
Nguồn máy tính thuộc loại nguồn phi tuyến khác với nguồn tuyến tính về các đặc điểm như: Nguồn tuyến tính (thường cấu tạo bằng biến áp với cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp) điện áp đầu ra thì phụ thuộc vào điện áp đầu vào. Còn nguồn máy tính phi tuyến có điện áp đầu ra ổn định, và hầu như không phụ thuộc vào điện áp đầu vào.
Cấu tạo của bộ nguồn máy tính
Biến áp: có chức năng hạ điện áp về điện áp an toàn để các linh kiện bên trong có thể hoạt động ổn định.
Bộ chỉnh lưu: giúp chuyển đổi điện áp xoay chiều thành một chiều cung cấp cho những bộ phận cần thiết sử dụng.
Bộ lọc nhiễu: Giúp tăng tính an toàn cho các bộ phận nhờ khả năng lọc nhiễu không mong muốn.
Bộ ổn áp: Có tác dụng ổn định điện áp chạy trong các bộ phận của chiếc máy tính khi có sự cố hoặc quá trình dòng điện tăng lên hay giảm xuống đột ngột làm ảnh hưởng đến thiết bị.
Bộ bảo vệ: Chức năng như một chiếc contactor bảo vệ an toàn cho chiếc máy tính khi có sự cố.
Bộ nguồn máy tính hoạt động như thế nào?
Nguồn máy tính hoạt động theo nguyên tắc chuyển mạch tự động. Nguồn điện đi từ ngoài qua bộ chỉnh lưu sau đó qua hệ thống tụ điện lọc phẳng dạng sóng áp vào cung cấp cho cuộn sơ cấp của biến áp xung. Dòng nạp của biến áp xung được điều khiển bằng các cần gạt transistor. Độ rộng xung được tạo thành theo nguyên tắc điều chế độ rộng xung PWM.
Các xung điều khiển tạo thành có tần số từ 30 đến 150 KHz được giữ ổn định trong quá trình hoạt động và có thể hiệu chỉnh nếu cần thiết. Từ trường tạo ra tại cuộn sơ cấp theo nguyên lý cảm ứng điện từ tạo ra dòng điện tại cuộn thứ cấp. Dòng này tiếp tục qua bộ lọc và sẵn sàng cung cấp cho các bộ phận của máy tính.
Dòng của các ngõ ra được quản lý dựa trên tín hiệu phản hồi cho phép nhận ra sự khác biệt về áp ở hai nơi từ đó tác động lên độ rộng xung để hiệu chỉnh lại tần số trên cuộn sơ cấp. Bộ nguồn máy tính được tích hợp trong máy tính cá nhân, máy bàn hoặc máy chủ bạn có thể thấy một bộ phận có quạt lớn để tản nhiệt, gồm các chùm dây có nhiều màu khác nhau. Các giá trị nguồn ra của bộ nguồn máy tính có thể là +12V, - 12V, +5V, +3,3V...
Những điều bạn nên biết khi sử dụng bộ nguồn máy tính
Để có thể nhận năng lượng từ bộ nguồn máy tính, các thiết bị được kết nối bằng việc cắm thêm các jack cắm. Bao gồm: đầu cắm vào board mạch chủ, CPU, card đồ họa, ổ cứng, ổ quang, ổ đĩa mềm nếu có. Quy ước một số màu dây trên nguồn máy tính như sau:
Màu đen: gọi là GND có điện áp 0V
• Màu cam: Dây có mức điện áp: +3,3 V
• Màu đỏ: Dây có mức điện áp +5V.
• Màu vàng: Dây có mức điện áp +12V
• Màu xanh Blue: Dây có mức điện áp -12V.
• Màu xanh Green: Dây kích hoạt nguồn. Nếu nguồn không hoạt động ta có thể kiểm tra sự hoạt động của nguồn bằng việc nối chung chân xanh Green với chân GND. Nếu nguồn tốt quạt sẽ quay, đây là mẹo nhỏ giúp kiểm tra sự hoạt động của nguồn trước khi lắp vào máy tính.
• Dây màu tím: Điện áp 5Vsb (5V standby): Dây này luôn có điện bắt đầu từ khi nguồn cắm nguồn máy tính với điện lưới sinh hoạt. Bạn cũng có thể kiểm tra sự hoạt động của nguồn bằng việc đo điện áp chênh lệnh giữa giây màu tím và dây màu đen bằng Vol kế, nếu đồng hồ chỉ 5V nghĩa là nguồn hoạt động bình thường.
• Một số dây khác: Khi mở rộng các đường cấp điện áp, bộ nguồn máy tính có thể sử dụng một số dây dẫn có màu hỗn hợp như các đường +12V2 (đường 12V độc lập thứ 2); +12V3 (đường 12V độc lập thứ 3) có thể sử dụng viền màu khác nhau như vàng viền trắng, vàng viền đen (tùy vào hãng sản xuất).
Như thế nào là một bộ nguồn máy tính tốt?
Bộ nguồn máy tính tốt phải có điện áp đầu ra ổn định, sai lệnh áp không quá 5% so với điện áp ghi trên nhãn mác của nhà sản xuất. Công suất đầu ra đạt trên 80%, bên cạnh đó vấn đề nhiễu cũng khá được quan tâm. Nguồn càng ít nhiễu thì càng làm việc ổn định và tốt cho các thiết bị. Trong quá trình hoạt động, bộ nguồn máy tính phát ra tiếng ồn nhỏ ở mức chấp nhận được và tỏa nhiệt ít.
Một bộ nguồn tốt phải hỗ trợ đầy đủ các chân cắm cho các bộ phận trên máy tính, các chân cắm còn mới, không hoen rỉ, được bọc cách điện gọn gàng chắc chắn. Bên cạnh đó người mua cũng nên kiểm tra kỹ các thông số nhãn mác ghi trên bề mặt bộ nguồn máy tính, bao gồm công suất định mức, áp vào ra và cả tem chính hãng của nhà sản xuất.
