Tips

Các loại mainboard máy tính phổ biến nhất hiện nay

Bo mạch chủ (mainboard) là một linh kiện thiết yếu trong máy tính được ví như "xương sống" giúp máy tính hoạt động hiệu quả. Bo mạch chủ đóng vai trò kết nối và điều khiển tất cả các thành phần quan trọng của máy tính, bao gồm CPU, RAM, ổ cứng, và card đồ họa. Bài viết này Hà Linh Computer sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và chi tiết về các loại mainboard máy tính

Mainboard hoạt động như thế nào?

các linh kiện trong máy tính có tốc độ truyền tải dữ liệu khác nhau được gọi BUS. Để các thiết bị này hoạt động một cách thống nhất, cần có bộ phận trung gian xử lý tốc độ truyền tải dữ liệu. Bộ phận này gọi là chip cầu nam và chip cầu bắc.

Khi nhấn nút bật Mainboard, chip BIOS sẽ kích hoạt chip cầu bắc và chip cầu nam để liên lạc với các thành phần khác trong hệ thống. Chip cầu bắc có nhiệm vụ kết nối CPU, RAM, và các cổng AGP/PCI Express. Trong khi đó, chip cầu nam sẽ liên lạc với các thiết bị có tốc độ chậm hơn trên Mainboard như khe PCI, cổng USB, chip SIO và chip LAN.

Chip cầu bắc và chip cầu nam hoạt động cùng nhau để đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa các thành phần trên Mainboard, giúp hệ thống máy tính vận hành hiệu quả và ổn định.

Các loại mainboard máy tính hiện nay

Trải qua nhiều giai đoạn phát triển công nghệ, mainboard hiện nay được chia thành nhiều loại khác nhau. Các loại này bao gồm ATX, ATX hiện đại, E-ATX, Micro-ATX và Mini-ITX.

Mainboard máy tính AT (Advanced Technology)

Đây là một trong những bo mạch chủ đầu tiên có tuổi đời lâu nhất xuất hiện từ những năm 80 với kích thước khoảng 350,52 x 304,8mm. Bo mạch chủ loại AT sử dụng giắc cắm 6 đầu để kết nối nguồn cho các thành phần trong máy tính. Tuy nhiên, thiết kế này có thể gây nhầm lẫn cho người dùng vì khó phân biệt được giữa ổ cắm nguồn của PC và mainboard. Việc cắm nhầm có thể dẫn đến hư hỏng nghiêm trọng.

Mainboard máy tính chuẩn ATX (Advanced Technology eXtended)

Mainboard ATX là một trong những bo mạch chủ rất phổ biến hiện nay được Intel sản xuất vào giữa những năm 90 và được xem là một bản nâng cấp từ chuẩn AT trước đó.

Khác với thế hệ AT đời cũ mainboard ATX có khả năng thay thế các bộ phận bên trong một cách dễ dàng hơn. Đặc biệt, kích thước của ATX nhỏ hơn rất nhiều so với chuẩn AT chỉ khoảng 304,8 x 243,84mm, giúp chúng có thể dễ dàng lắp đặt vào các khoang ổ đĩa trên máy tính.

Mainboard máy tính ATX hiện đại

Mainboard ATX hiện đại là một bản nâng cấp từ chuẩn ATX với cách bố trí khoa học giữa các khe cắm để tăng khoảng trống, giúp quá trình tản nhiệt và lắp đặt các linh kiện tản nhiệt dễ dàng hơn. Điều này giúp giảm nhiệt độ và tăng hiệu suất hoạt động của các linh kiện.

Ngoài ra, mainboard ATX hiện đại cũng được trang bị nhiều pha nguồn, cung cấp dòng điện sạch và ổn định hơn. Điều này làm tăng khả năng ép xung và cải thiện hiệu suất hoạt động của hệ thống máy tính nói chung.

Mainboard máy tính EATX (Extended ATX)

E-ATX là loại bo mạch chủ lớn hơn Micro-ATX thường được dùng trong các PC cao cấp với khả năng kết nối nhiều linh kiện và hỗ trợ từ 4 đến 8 khe RAM. Đặc biệt, E-ATX thường được ưa chuộng trong các dàn máy mạnh mẽ sử dụng nhiều card đồ họa chạy song song như SLI, NVLink (NVIDIA) hay Crossfire (AMD). Việc lắp đặt E-ATX cần đảm bảo vỏ case đủ không gian, thường thích hợp với các loại vỏ full-tower để có sự thoải mái trong lắp đặt và đảm bảo hiệu suất làm mát hệ thống.

Mainboard máy tính micro ATX

Chuẩn Micro ATX được ra đời vào năm 1997, nhỏ gọn hơn chuẩn ATX nhưng vẫn cung cấp đầy đủ tính năng cơ bản cho người dùng. Kích thước của MicroATX là 9.6 × 9.6 inch (24,4 × 24,4 cm), với khả năng hỗ trợ tối đa 4 khe cắm PCI Express.

Mainboard máy tính ITX mini

Main máy tính chuẩn mini ITX có kích thước chỉ 170,18 x 170,18mm, nhỏ hơn bất kỳ loại main máy tính giá rẻ nào khác. Chuẩn này được VIA Technologies thiết kế và cho ra mắt vào năm 2001. Main mini ITX được sử dụng chủ yếu trong các hệ thống máy tính mini. Điều này đương nhiên đồng nghĩa với việc nó chỉ có 2 khe RAM và một khe cắm card đồ họa duy nhất.

Các chú ý khi lựa chọn mainboard

Khi chọn mua mainboard, có nhiều yếu tố quan trọng cần cân nhắc để đảm bảo hệ thống máy tính hoạt động ổn định và đáp ứng được nhu cầu sử dụng.

Kích thước mainboard phải tương thích với thùng máy (case). Các form phổ biến như ATX, micro-ATX, và mini-ITX sẽ quyết định không gian và khả năng mở rộng của hệ thống.
Socket CPU là yếu tố then chốt. Mainboard phải tương thích hoàn toàn với CPU bạn chọn. Hãy kiểm tra kỹ thông số kỹ thuật của cả hai để tránh trường hợp không tương thích.
Hãy quan tâm đến các khe cắm RAM. Số lượng và loại RAM mà mainboard hỗ trợ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu năng và khả năng nâng cấp của máy.
Khả năng mở rộng cũng rất quan trọng. Số lượng và loại khe PCIe, M.2 sẽ quyết định việc bạn có thể lắp thêm card đồ họa, SSD NVMe hay các thiết bị khác hay không.
Hệ thống cổng kết nối là yếu tố không thể bỏ qua. Đảm bảo mainboard có đủ cổng USB, HDMI, DisplayPort, và các cổng khác để đáp ứng nhu cầu kết nối của bạn.
Hãy xem xét các tính năng đi kèm. Hỗ trợ Wi-Fi, Bluetooth, công nghệ âm thanh chất lượng cao, hay khả năng ép xung sẽ là những điểm cộng đáng giá tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng.
Ngoài ra, hãy tìm hiểu về chipset của mainboard. Chipset quyết định các tính năng và khả năng mở rộng của mainboard. Chọn chipset phù hợp với nhu cầu của bạn để tối ưu hóa hiệu năng